Dacw mam yn dwad - Here's Mummy - Welsh Folk Nursery Rhyme
Dyma hen hwiangerdd Gymraeg ar gyfer Sul y Mamau! Ydych chi'n ei gofio? Mae'r geiriau yn eitha rhyfedd ond mae plant yn mwynhau ei chanu. Dyma ddolen iddo gael ei chanu. Beth am rannu gyda'ch mam?
Ar ben y Gamfa Wen,
Rhywbeth yn ei ffedog,
A phiser ar ei phen.
Y fuwch yn y beudy
Yn brefu am y llo,
A'r llo'r ochor arall
Mewn chwarae Jim Cro
Jim Cro Crystyn
Wan, tŵ, ffôr,
A'r mochyn bach yn eisteddfod
Mor ddel ar y stôl.
Dros y gamfa wen,
Rhywbeth yn ei ffedog
Gyda phiser ar ei phen.
Mae'r fuwch yn y cwt gwartheg
Yn iselu am ei llo,
A'r llo yr ochr draw
Yn chwarae Jim Crow.
Crwst Jim Crow
Un, dau a phedwar,
Ac mae'r mochyn bach yn eistedd
Pretty ar y stôl.
Roedd Jim cro yn gêm gardiau oedd yn boblogaidd gyda glowyr Cymru yn ystod eu hamser cinio. Mae hefyd wedi'i gysylltu â Chyfreithiau ' Jim Crow ' ofnadwy yn America, sef arwahaniad creulon o bobl ddu a gwyn. Gallwch ddarllen stori newyddion BBC Cymru yma
Mae fersiwn arall o'r gân gyda gweiddi 'Jim Cro' neu ' Ar Ben y garreg wen ' (dros y garreg wen) pa un wyt ti'n ei gofio? Wrth i'r caneuon hyn gael eu trosglwyddo o genhedlaeth i genhedlaeth ar lafar gwlad mae llawer o amrywiadau yn aml. Yn aml mae gwahaniaethau rhwng caneuon Gogledd a De Cymraeg hefyd.
Mae’r hen ganeuon gwerin yma’n aml yn ddirgel iawn – sy’n eu gwneud nhw mor hynod ddiddorol!
12 sylw
I remember this song from my first year at ‘Junior School’ in 1957. Even though it was an ‘English’ school in Glamorgan, all of the older teachers were Welsh speaking. We had no idea what we were singing. A translation would have been helpful. Then, the language was in serious decline and these teachers were probably the rearguard. They would have grown up in Welsh speaking communities, gone to chapel on Sundays and partaken in eisteddfodau. Sadly, I had no interest in learning Welsh. One of my regrets.
I learned this at Sunday school in a traditional Welsh chapel in Pantymwyn in North Wales in the 1940’s.
I wonder if any Welsh Nursery rhymes have a political or historical source like many of the English ones.e.g. “Ring a ring a roses a pocket full of posies” referred to the Plague.
I was taught this in a small Welsh chapel in North Wales in the late forties! It still features strongly in my long-term memory.
I was head of music in a comprehensive school in south east Wales back in 2002-2017.
We used to teach this nursery rhyme as part of our curriculum, pupils and staff enjoyed singing and playing this song, I was called into the Head mistresses office and told the song was to be removed from the curriculum as one parent out off 1600 pupils complained the song was racist. I had no idea of any racial connections, it doesn’t seem so obvious from the translated lyrics. There was actually a petrol station opposite the school called Jim Crow station! :(